Straatfotografie-workshop kinderen Balboaplein

Wat gebeurt er als je de kinderen van het Balboaplein uitdaagt om hun buurt te portretteren? We sturen twintig kinderen van acht tot twaalf jaar oud op pad met wegwerpcamera’s. In een pop-up-tentoonstelling in atelier Groeten van Marc in de Willem Schoutenstraat plaatsen we hun foto’s tegenover historische straatfotografie in de buurt, waarmee we een brug slaan naar oudere generaties.

De afgelopen tijd is de buurt rondom het Balboaplein herhaaldelijk negatief in het nieuws gekomen en is er cameratoezicht ingesteld. Het roept de vraag op: hoe kijken we naar de buurt? Met ons project laten we zien dat er in een buurt altijd meerdere werkelijkheden naast elkaar bestaan. We geven de ruimte aan kinderen die in de buurt wonen en spelen om hun eigen verhalen over het voetlicht te brengen. Met de tentoonstelling dagen we bezoekers uit om de buurt vanuit verschillende invalshoeken te bekijken.

Door het gebruik van analoge fotografie stimuleren we de kinderen om goed na te denken voordat ze afdrukken. Zo leren ze spelenderwijs over beeldvorming. Met een camera kun je een verhaal vertellen, de kijker sturen of op andere ideeën brengen, met licht en kadrering kan je associaties en verbanden leggen. Wat zie je als je zelf door een kader naar je buurt en de bewoners kijkt? Wat valt je op? Welk verhaal wil je vertellen? Wat toon je wel en wat laat je weg? Wat is de macht van de camera?

We presenteren de foto’s in een mooi vormgegeven tentoonstelling. In korte begeleidende teksten vertellen de kinderen over hoe ze naar hun buurt kijken en wat ze hebben geleerd. De expositie in een atelier geeft de kinderen zelfvertrouwen en het gevoel dat hun blik op de buurt ertoe doet. Dat werkt aanstekelijk op andere jonge buurtbewoners die de expositie bezoeken.

In de expositie laten we ook oudere foto’s zien. In de beeldbank van het stadsarchief en in de privé-collecties van (oud-)buurtbewoners gaan we op zoek naar oude straatfoto’s uit de buurt die op een speelse manier in gesprek gaan met de foto’s van de workshops. Op deze manier betrekken we ook andere generaties bij de tentoonstelling. Het nodigt uit tot een gesprek over de ontwikkelingen in de buurt en de stad, over dingen die zijn veranderd of die misschien op een verrassende manier juist hetzelfde zijn gebleven, wanneer je ze net vanuit een andere hoek bekijkt.

Met de workshops en de tentoonstelling creëren we een platform voor verschillende perspectieven op de buurt. Er ontstaat een meerstemmig verhaal waarin voor iedereen iets te herkennen maar ook te ontdekken valt. Zo breken we de beeldvorming rondom de buurt open. In een buurt waar problemen spelen, draagt het bovendien bij aan het gevoel van veiligheid om elkaar beter te leren kennen.

We willen deelname aan de workshop zo laagdrempelig mogelijk maken voor kinderen uit alle soorten huishoudens. Daarom is deelname aan de workshop gratis en krijgen de kinderen de wegwerpcamera’s cadeau. Om de kinderen te bereiken, zetten we flyers in en zoeken we contact met scholen in de omgeving.

We verwachten bij de pop-up-tentoonstelling, die een weekend lang open zal zijn, zo’n twee- tot driehonderd bezoekers, onder wie de twintig workshop-deelnemers en hun familie en vrienden. Onze ervaring is dat flyeren het beste werkt om een brede doelgroep in de buurt te bereiken. Daarnaast delen we de oproep op ons Instagram-account (@hudsonstraat.museum) en via de nieuwsbrief van MidWest. Ook zullen we lokale media als De Westkrant, Het Parool en AT5 benaderen om aandacht voor de tentoonstelling te genereren.

De workshopserie is opgedeeld in drie workshops voor een groep van twintig kinderen in de leeftijd van 8-12 jaar. De workshops vinden maandelijks plaats bij creatieve broedplaats Midwest in de Cabralstraat.

In de eerste workshop, die 1 uur duurt, introduceert workshopdocent Lieselot Versteeg het project en geeft fotograaf Maarten Tromp de kinderen uitleg over het werk van een fotograaf en het gebruik van een camera. De kinderen krijgen aan het eind van de workshop een wegwerpcamera mee waarmee ze straatfoto’s kunnen maken in de buurt.

Voor de tweede workshop, die per groep 1,5 uur duurt, wordt de groep in tweeën opgedeeld om voldoende individuele aandacht te geven. In deze workshop bekijken de kinderen met elkaar de foto’s die ze hebben gemaakt. Wat ging er goed en wat was er lastig? Met kennis die de kinderen in deze workshop opdoen, gaan ze opnieuw de straat op om nieuwe foto’s te maken.

In de afrondende workshop, die 1 uur duurt, bekijken we met alle kinderen op een beamer een selectie van de mooiste foto’s. Ook worden de kinderen uitgenodigd voor de expositie. 

De workshops staan onder begeleiding van beeldend kunstenaar Lieselot Versteeg, cursusdocent bij atelier Groeten van Marc, en buurtbewoner en professioneel fotograaf Maarten Tromp. Hij werkt veel op straat in Amsterdam en maakte eerder over de Indische Buurt het fotoboek De buurman, z'n ex & de eigenaar van de wasserette, waarmee hij volgens De Volkskrant ‘in één klap een klassieker op de wereld schopte’. 

De vormgeving van de tentoonstelling is in handen van oud-buurtbewoner Rosan Dekker. Ze werkt als vormgever voor opdrachtgevers als Cineville, galerie Lauwer en het Nederlands Letterenfonds. Het historisch onderzoek bij de tentoonstelling wordt verricht door buurtbewoner en NIOD-onderzoeker Erik Schumacher, die zich al langer bezighoudt met de geschiedenis van de buurt. 

Rosan, Erik en Lieselot werkten vorig jaar ook samen aan de pop-up-tentoonstelling 100 jaar wonen in de Hudsonstraat, die eveneens een weekend lang te zien was in Groeten van Marc. Na het succes van die tentoonstelling is de ambitie om op die ervaring te bouwen en vaker bewoners bij elkaar te krijgen met initiatieven rondom het heden en verleden van de buurt.

Zie bijlage